G-77+ චීන සමුළුව ශ්‍රි ලංකාව සඳහා ප්රතිලාභ රැසක්
බලයේ සහ සංවර්ධනයේ ගතිකතාවයන් නිරන්තරයෙන් වෙනස් වන ලෝකයක, විශේෂයෙන් ගෝලීය දකුණේ සිටින ජාතීන්ට, ගෝලීය ප්රශ්න විසඳීමේදි එකට එකතු වී සහයෝගයෙන් කටයුතු කිරීම ඉතා වැදගත් වේ. 2023 සැප්තැම්බර් 15 සහ 16 යන දිනයන්හිදී කියුබාවේ හවානා නුවරදී පැවැත්වීමට නියමිත ”G-77+ චීන සමුළුව” ශ්‍රි ලංකාවට අර්ථවත් සාකච්ඡාවල නිරත වීමට සහ ජාත්යන්තර තලයේ සිය කාර්යභාරය ඉහළ නැංවීමට කදිම අවස්ථාවක් සපයයි. මෙම ලිපියෙන් මෙම සමුළුවේ වැදගත්කම, එහි ඓතිහාසික සන්දර්භය සහ එහි සහභාගීත්වයෙන් ශ්රී ලංකාවට ප්රයෝජන ගත හැකි ආකාරය පිළිබඳව සොයා බලනු ඇත.
G-77+ චීන සමුළුවෙ ඉතිහාසය
G-77, නිල වශයෙන් 77 කණ්ඩායම ලෙස හඳුන්වනු ලබන අතර, 1964 ජූනි 15 වන දින, ජිනීවාහි පැවති එක්සත් ජාතීන්ගේ වෙළඳ හා සංවර්ධන සමුළුවේ (UNCTAD) පළමු සැසියේදී සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් හැත්තෑ හතක් විසින් මෙය පිහිටුවන ලදී. වසර ගණනාවක් පුරා, එහි සාමාජිකත්වය රටවල් 134ක් ආවරණය වන පරිදි වර්ධනය වී ඇත, නමුත් මෙම කණ්ඩායමේ ඓතිහාසික වැදගත්කම නිසා ”G-77” යන නාමය අඛණ්ඩව භාවිතා කර ඇත.
අරමුණු
G-77 හි මූලික ඉලක්කය වන්නේ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවලට ඔවුන්ගේ සාමූහික ආර්ථික අවශ්යතා එක්සත් ජාතීන්ගේ පද්ධතිය තුළ ප්රකාශ කිරීමට සහ ප්රවර්ධනය කිරීමට වේදිකාවක් සැපයීමයි. එය ප්රධාන ජාත්යන්තර ආර්ථික ගැටළු සම්බන්ධයෙන් මෙම රටවල සාකච්ඡාකිරීමේ හැකියාව වැඩි දියුණු කිරීම, සංවර්ධනය සඳහා දකුණු – දකුණු සහයෝගීතාව පෝෂණය කිරීම සහ සාධාරණ ගෝලීය ආර්ථික භාවිතයන් ප්රවර්ධනය කිරීමට උත්සාහ කරයි.
ව්‍යුහය සහ මෙහෙයුම්
G-77 UNCTAD” UNEP” UNESCO” FAO$IFAD” UNIDO” සහ G-24 වැනි විවිධ ජාත්යන්තර සංවිධානවල ශාඛාවන් (chapters) හරහා ක්රියාත්මක වේ. සෑම ශාඛාවක්ම සම්බන්ධීකරණය කරනු ලබන්නේ කණ්ඩායමේ ප්රකාශකයා ලෙස කටයුතු කරන සභාපතිවරයෙකු විසිනි. සභාපතිත්වය කලාපීය වශයෙන් භ්රමණය වන අතර, 2023 වසරේ දී කියුබා ජනරජය 77 කණ්ඩායමේ සභාපති තනතුර දරයි.
දකුණු සමුළුව (South Summit)
දකුණු සමුළුව G-77 හි ඉහළම තීරණ ගැනීමේ ආයතනයයි. එය වරින් වර පැවැත්වෙන අතර තුන්වන දකුණු සමුළුව අප්රිකාවේ පැවැත්වීමට නියමිතව තිබුණි. මෙම සමුළුව සාමාජික රටවලට තීරණාත්මක ගෝලීය ගැටලූ සාකච්ඡාකිරීමට සහ ඔවුන්ගේ සාමූහික ස්ථාවරය ශක්තිමත් කිරීමට වේදිකාවක් ලෙස ක්රියා කරයි.
මූල්‍ය සහ ක්රියාකාරකම්
G-77 හි ක්රියාකාරකම් සඳහා අරමුදල් සපයනු ලබන්නේ සාමාජික රටවල දායකත්වය මඟිනි. එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය තුළ යෝජනා සහ තීරණ ආරම්භ කිරීම, ඒකාබද්ධ ප්රකාශන සහ ක්රියාකාරී වැඩසටහන් නිෂ්පාදනය කිරීම සහ දකුණු-දකුණු සහයෝගීතාවය සඳහා වන Perez-Guerrero භාරකාර අරමුදල හරහා දකුණු-දකුණු සහයෝගීතාවය පිළිබඳ ව්යාපෘති සඳහා අනුග්රහය දැක්වීම ඇතුළු පුළුල් පරාසයක ක්රියාකාරකම්වල නිරත වේ.
G-77+ චීන සමුළුව 2023 ප්රධාන විශේෂ අවස්ථා
කියුබාවේ හවානා හි පැවැත්වු මෙවර G-77+ චීන සමුළුව ”වත්මන් සංවර්ධන අභියෝග: විද්යාව, තාක්ෂණය සහ නවෝත්පාදනයේ කාර්යභාරය” යන තේමාව යටතේ රැස් කරනු ලැබීය. ලෝකයට බලපාන අත්යවශ්ය කාරණා සම්බන්ධයෙන් ගෝලීය දකුණ සමඟ සම්බන්ධවීමට ශ්රී ලංකාවට අවස්ථාවක් ලබා දෙන බැවින් මෙම සමුළුව විශේෂ වැදගත්කමක් දරයි.
චීනයේ කාර්යභාරය සහ කැපවීම
ගෝලීය දකුණේ ප්රධාන චරිතයක් වන චීනය මෙම සමුළුවට ක්රියාකාරීව සහභාගී වේ. ජනාධිපති ෂී ජින්පිං මහතාගේ විශේෂ නියෝජිත ලී ෂී මහතා සමුළුවේ දූත පිරිසට නායකත්වය දෙනු ඇත. මෙම ඉහළ මට්ටමේ සහභාගීත්වය සංවර්ධනය වෙමින් පවතින ජාතීන් අතර සහයෝගීතාවය සහ සංවර්ධන සහයෝගීතාව සඳහා චීනයේ කැපවීම අවධාරණය කරයි.
හවුල් අභියෝග ආමන්ත්රණය කිරීම
G-77+ චීන සමුළුවේ අරමුණ වන්නේ දේශගුණික විපර්යාස, යටිතල පහසුකම් හිඟය සහ ආහාර සහ බලශක්ති අර්බුද ඇතුළුව හවුල් අභියෝගවලට විසඳුම් සෙවීමයි. මෙම අභියෝග ශ්රී ලංකාව සහ අනෙකුත් බොහෝ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් සඳහා දැඩි අවධානයක් යොමු කර ඇත. අනෙකුත් සාමාජික රාජ්යයන් සමඟ සහයෝගී ප්රයත්නයන් මගින් මෙම ගැටළු මඟහරවා ගැනීම සඳහා නව්ය විසඳුම් සහ සහාය ලබා ගත හැක.
ප්රතිපත්ති සම්බන්ධීකරණය
සීතල යුද මානසිකත්වයන් සහ කණ්ඩායම් ගැටුම් ප්රතික්ෂේප කරමින් ගෝලීය දේශපාලන ස්ථාවරත්වය සහතික කරමින් සංවර්ධනය වෙමින් පවතින ජාතීන් අතර ප්රතිපත්ති සම්බන්ධීකරණය වැඩි දියුණු කිරීමට මෙම සමුළුව අපේක්ෂා කෙරේ. ජාත්යන්තර වේදිකාවල තම හඬ ප්රකාශ කිරීමට උත්සාහ කරන ශ්රී ලංකාවට මෙම සම්බන්ධීකරණය අත්යවශ්ය වේ.
කියුබාවේ කාර්යභාරය
සීතල යුද මානසිකත්වයන්ට සහ ආර්ථික සම්බාධකවලට මුහුණ දුන් කියුබාවේ ඓතිහාසික අත්දැකීම් සමුළුව සඳහා ඔවුන්ව කදිම සත්කාරකයකු බවට පත් කරයි. ඨ-77+ චීනය තුළ කියුබාවේ ක්රියාකාරී භූමිකාව ජාතීන් අතර සමානාත්මතා සංවර්ධනය සඳහා එහි කැපවීම අවධාරනය කරයි.
ශ්‍රි ලංකාවේ සහභාගීත්වය
ජනාධිපති රනිල් වික්රමසිංහ මහතා විසින් නියෝජනය කරන ශ්රී ලංකාව, හවානා හි පැවැත්වෙන G-77+ චීන නායකයින්ගේ සමුළුවට සහභාගී වේ. මෙම සහභාගීත්වය කියුබානු ජනාධිපති Miguel Diaz-Canelගේ නිල ආරාධනයක ප්රතිඵලයකි. මෙම සමුළුවට ශ්රී ලංකාව සම්බන්ධවීම ජාතීන් දෙක අතර සහයෝගීතාව ශක්තිමත් කිරීමට සහ එහි ආර්ථික අවශ්යතා වෙනුවෙන් හඬ නැඟීමට අවස්ථාවකි.
ශ්‍රි ලංකාවට ලබා ගත හැකි ප්රතිලාභ
G-77+ චීන සමුළුවට සහභාගීවීම ශ්රී ලංකාවට විශේෂ ප්රතිලාභ කිහිපයක් ලබා දෙයි.
- ප්රතිපත්තිමය බලපෑම: ශ්රී ලංකාවට එහි සංවර්ධන ඉලක්ක සහ ප්රමුඛතා සමඟ සමපාත වන ප්රතිපත්ති සහ යෝජනා සකස් කිරීමේදී අදහස් දැක්විය හැකි අතර ඒහි තිරසර භාවය සහා ඉක්මන් ක්රියාත්මකවීම් සඳහා සහයෝගය ලබාගත හැකිය.
- සහයෝගීතා විසඳුම්: අනෙකුත් සංවර්ධනය වෙමින් පවතින ජාතීන් සමඟ සම්බන්ධවීමෙන් පොදු අභියෝග සඳහා හවුල්කාරී විසඳුම් ලබාගත හැකිය.
- ආර්ථික සහයෝගීතාව: ශ්රී ලංකාවට අනෙකුත් සාමාජික රටවල් සමඟ ආර්ථික සහයෝගීතාව සහ වෙළඳ ගිවිසුම් සඳහා මාර්ග ගවේෂණය කළ හැකි අතර එමඟින් එහි ආර්ථිකය නංවාලීමට හැකි වේ.
- ජාත්යන්තර දෘශ්යතාව: ජාත්යන්තර සමුළුවලට සහභාගීවීම රාජ්ය තාන්ත්රික හා ආර්ථික කටයුතු සඳහා අවස්ථා සලසා දෙමින් ගෝලීය වේදිකාවේ ශ්රී ලංකාවේ දෘශ්යතාව වැඩි දියුණු කරයි.
- සහයෝගීතාවය සහ සහයෝගය: ගෝලීය දකුණේ අනෙකුත් ජාතීන් සමඟ සහයෝගයෙන් කටයුතු කිරීමෙන්, ශ්රී ලංකාවට එහි මුලපිරීම් සඳහා සහය ලබාගත හැකි අතර ගෝලීය ගැටලූ විසඳීමේදී සහයෝගීතාව ලබාගත හැකිය.
G-77+ චීන සමුළුව හුදෙක් ජාතීන් එක්රැස් කිරීමක් නොව අතර එය හවුල් ප්රගතිය සහ සංවර්ධනය සඳහා වේදිකාවකි. ශ්රී ලංකාව සඳහා, එය ගෝලීය දකුණ සමඟ සම්බන්ධවීමට, ගෝලීය අභියෝගවලට මුහුණ දීමට සහ ජාත්යන්තර කටයුතුවලදී එහි භූමිකාව ශක්තිමත් කිරීමට අවස්ථාවක් නියෝජනය කරයි. ජනාධිපති රනිල් වික්රමසිංහ මහතා සමුළුවට සහභාගි වන බැවින් ශ්රී ලංකාවට තම හඬ ලෝකයට ගෙන යාමත් වෙනස් වන ලෝකයක දීප්තිමත් අනාගතයකට මග පෑදිය හැකි සන්ධාන ඇති කර ගැනීමටත් එය අවස්ථාවක් වේ.
සාරාංශයක් ලෙස, G-77 සමුළුවේ ප්රතිඵලයක් ලෙස සංවර්ධනය වෙමින් පවතින ජාතීන් මුහුණ දෙන අභියෝගවලට සාධාරණ ජාත්යන්තර ආර්ථික ක්රමයක් වෙනුවෙන් පෙනී සිටින සහ දක්ෂිණ ජාතීන්ගේ සංවර්ධනය සඳහා විද්යාව, තාක්ෂණය සහ නවෝත්පාදනවල වැදගත්කම අවධාරණය කරන අවසාන ප්රකාශයක් අපේක්ෂා කෙරේ. විදේශ ණය සහ දේශගුණික විපර්යාස වැනි ප්රධාන ගැටළු විසඳීම සඳහා ජාත්යන්තර ප්රජාව සම්බන්ධ කර ගැනීමට ද එය උත්සාහ කරයි.
නිරෝෂන් පෙරේරා
