වඩා යහපත් ලෝකයක් සඳහා එක්සත් ජාතීන්ගේ බලාපොරොත්තුවක්
පසුගිය 18 සිට 21 දක්වා නිව්යෝර්ක් හි පැවති එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩල සැසිවාරය ගෝලීය ගැටලූ සාකච්ඡා කිරීමට සහ මානව වර්ගයාගේ හවුල් අභියෝගවලට විසඳුම් සෙවීමට ලෝක නායකයින් එක් රැස් කළ සුවිශේෂි අවස්ථාවකි. ලෝකය යුද ගැටුම්, ආර්ථික කැලඹීම් සහ නරක අතට හැරෙන දේශගුණික අර්බුදයක් සමඟ පොරබදමින් සිටින විට, එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය මෙම ගැටළු විසඳීම සඳහා ලෝක ජාතීන්ට විශ්වාසය සහ සහයෝගීතාව නැවත ගොඩනඟා ගැනීමට වේදිකාවක් සපයයි. මෙය තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්ක සාක්ෂාත් කර ගැනීමට වසර හතක් පමණක් ඉතිරිව තිබියදී, එය බහුපාර්ශ්වික සහයෝගීතාවය ප‍්‍රබෝධමත් කිරීමට සහ සැමට වඩා තිරසාර හා සාධාරණ අනාගතයක් ගොඩනැගීම සඳහා ලෝකය නැවත මාර්ගයට ගෙන ඒමේ තීරණාත්මක අවස්ථාවක් විය. ශ‍්‍රී ලංකාව වැනි ජාත්‍යන්තර වර්ධනයන්ගෙන් දැඩි ලෙස බලපෑමට ලක්වන නමුත් ඒවාට පෙරළා අඩු බලපෑමක් ඇති කරන කුඩා රටවලට මෙවර සැසිවාරය විශේෂයෙන් වැදගත් විය.
අභියෝග තරණය
COVID-19 වසංගතයේ බලපෑම් සහ අනෙකුත් අර්බුද හේතුවෙන් 2015 දී එකඟ වූ තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්ක 17න් බොහෝමයක් 2030 කාල සීමාව වන විට මග හැරෙනු ඇතැයි එක්සත් ජාතීන්ගේ වාර්තාවක් ම`ගින් පසුගියදා එළිදැක්විය.
කුසගින්න නිමා කිරීම, අසමානතාවය අඩු කිරීම සහ ගෝලීය උණුසුම මැඩපැවැත්වීම පිළිබඳ ප‍්‍රධාන ඉලක්ක ක‍්‍රියාත්මක නිසි පරිදි සිදු නොවන බව මෙහිදි අනාවරණය විය. ජර්මානු චාන්සලර් ඔලාෆ් ෂෝල්ස් මෙම කනස්සල්ලට පත්වන ප‍්‍රවණතාව ආපසු හැරවීමට නව මුල පිරීමක් ඉල්ලා සිටියේය. නමුත් සමහරු පවසන්නේ කාර්මික රටවල් ඔවුන්ගේ කෙටි කාලීන ප‍්‍රමුඛතා හේතුවෙන් අර්ධ වශයෙන් දොස් පැවරිය යුතු බවයි. ගෝලීය දකුණට බලපාන දරිද්‍රතාවය වැනි ගැටළු බටහිර සංවර්ධිත රටවල් විසින් නොසලකා හැර ඇති බවට සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් ගණනාවක්ම චෝදනා කර ඇත.
මනුෂ්‍ය වර්ගයා මුහුණ දෙන බොහෝ ගැටලූ‍වලට මූලික හේතු විසඳීමට ඉලක්ක කරගත් තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්ක SDGS සාක්ෂාත් කරගැනීමට ලෝකය ගමන් නොකරන බව පැහැදිලිය. අපගේ පොදු අනාගතය සඳහා විවෘත සහයෝගීතාවය සහ හවුල් වගකීම තුළින් සංවර්ධනය නැවත මාර්ගයට ගෙන ඒම සඳහා සෑම පැත්තකින්ම කඩිනම් ක‍්‍රියාමාර්ග අවශ්‍ය වේ යන්න සමුළුවට සහභාගි වු වැඩි පිරිසකගේ අදහස විය.
නායකයින් සඳහා කළ යුතු දේ ලැයිස්තුවක්
එක්සත් ජාතීන්ගේ මහලේකම් ඇන්ටෝනියෝ ගුටරෙස් 2024 වන විට ගෝලීය වශයෙන් තිරසාර සංවර්ධන ව්‍යාපෘති සඳහා අරමුදල් සැපයීම සඳහා වාර්ෂිකව ඩොලර් බිලියන 500ක් ඉල්ලා සිටියේය. ණය සමඟ අරගල කරන දුප්පත් ජාතීන්ට වැඩි වශයෙන් නිල සංවර්ධන ආධාර සහ මූල්‍ය ආධාර ලබා දෙන ලෙස ඔහු සංවර්ධිත රාජ්‍යයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. SDG සමුළුවේ තීරණ වෙනුවෙන් පුනර්ජනනීය බලශක්ති ප‍්‍රවේශය වැනි ප‍්‍රධාන කාරණා සම්බන්ධයෙන් ප‍්‍රගතිය ඉහළ නැංවීම සඳහා නිශ්චිත පියවර සහ ඉලක්ක සඳහා ඊට කැපවී සිටින රටවල් සම්බන්ධ වී තිබිණි. ඒ අනුව වචන සැබෑ ක‍්‍රියාවන් බවට පරිවර්තනය වීම වෙනුවෙන් සමුළුව අවම වශයෙන් ඉදිරි වසරවලදී ලෝක නායකයින් සඳහා පැහැදිලි න්‍යාය පත‍්‍රයක් ඉදිරිපත් කර තිබිණි.
මෙම SDGS ඉලක්ක ක‍්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා කෙටි කාලීන, අර්බුදකාරී ප‍්‍රවේශයන් වෙනුවට දිගුකාලීන සැලසුම් සහ රජයන් අතර හවුල්කාරිත්වයක් අවශ්‍ය වන බවත් සියලූ රාජ්‍යයන් බහුපාර්ශ්වික රාමු සහ කිසිවකු පසුපස නොයමින් බර බෙදාගැනීම් හරහා තම කාර්යභාරය ඉටු කළ යුතු බවත් ඇන්ටෝනියෝ ගුටරෙස් ඔහුගේ කතාවෙන් අවධාරණය කර තිබිණි.
ගෝලීය විශ්වාසය සහ සහයෝගීතාව යළි ගොඩනැංවීම
SDG ප‍්‍රගතිය වේගවත් කිරීමට සහ ගෝලීය පාලනය ශක්තිමත් කිරීමට සැලසුම් කර ඇති 2024 සමුළුව ඉතා වැදගත් බව එක්සත් ජාතීන්ගේ ප‍්‍රධානියා විශ්වාස කරයි. සංවර්ධනය, සාමය, තාක්ෂණය, තරුණ සහ පාලන ප‍්‍රතිසංස්කරණ ආවරණය වන පරිදි අනාගතය සඳහා ගිවිසුමක් සම්මත කරගැනීම එහි අරමුණයි. තීරණ ගැනීමේදී තරුණයින් සම්බන්ධ කර ගැනීමේ අවශ්‍යතාවය අවධාරණය කර ඇත.
භූ දේශපාලනික ආතතීන් ඉහළ යන විට සහ මහා බල එදිරිවාදිකම් තීව‍්‍ර වන විට, ජාත්‍යන්තර විශ්වාසය සහ සහයෝගීතාව යළි ගොඩනැගීම සඳහා ජාතීන්ගේ එක්සත් බව අත්‍යවශ්‍යය. එහිදී බහුපාර්ශ්විකත්වයේ මූලධර්ම වෙන කවරදාටත් වඩා දැන් වැදගත් ය. පටු ස්වාර්ථයන් පසුපස හඹා යෑම වෙනුවට ජාතීන්ට නිර්මාණශීලීව එකට වැඩ කළ හැකි නම් ලෝකයට දැවැන්ත අභියෝගවලට මෙන්ම අවස්ථාවන්ටද මුහුණ දීමට හැකිය.
කඩිනම් ක‍්‍රියාමාර්ගයකට නැවත යොමු කිරීම
මෙම සන්දර්භය තුළ එක්සත් ජාතීන්ගේ මහලේකම් ඇන්ටෝනියෝ ගුටරෙස් ලෝක නායකයින්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේ සංවර්ධනය නැවත යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම සඳහා නිර්භීත පියවර ගන්නා ලෙසත් සංයුක්ත මුලපිරීම් දියත් කරන ලෙසත් ය. මානුෂීය ව්‍යසනයන් වැළැක්වීම සඳහා සම්පත් වේගයෙන් යෙදවීම සඳහා ඔහු ගෝලීය අර්බුද ප‍්‍රතිචාර කණ්ඩායමක් යෝජනා කළේය. සංවර්ධන ආධාර සඳහා දළ ජාතික ආදායමෙන් 0.7%ක් ලබාදීමට දිගුකාලීන කැපවීම් ඉටු කරන ලෙසත්, දැඩි ලෙස ණයගැති රටවලට වඩාත් නම්‍යශීලී බවක් ලබා දීම සඳහා ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය පද්ධතියට ප‍්‍රතිසංස්කරණ සඳහා සහාය වන ලෙසත් මහලේකම්වරයා සංවර්ධිත රාජ්‍යයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේය.
SDG සමුළුව විසින්, සංවර්ධන න්‍යාය පත‍්‍රයේ ප‍්‍රගතිය වේගවත් කිරීම සඳහා රජයන් දේශපාලන ප‍්‍රකාශයක් සම්මත කර ඇත. කෙසේ වෙතත්, නිරීක්ෂකයින් සදහන් කරන්නේ සැබෑ වෙනසක් රඳා පවතින්නේ අනුරූපී ක‍්‍රියාවන් සමඟ අභිලාෂකාමී කතා අනුගමනය කිරීම මත බවයි. කිසිදු ජාතියකට තනිවම ආමන්ත‍්‍රණය කළ නොහැකි සංකීර්ණ ගෝලීය ගැටලූ විසඳීම සඳහා එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සහ අනෙකුත් වේදිකා හරහා බහුපාර්ශ්වික සහයෝගීතාව ශක්තිමත් කිරීමේ අවශ්‍යතාව කථිකයෝ අවධාරණය කළහ.
භූ දේශපාලනික ආතතීන් ඉහළ යන විට සහ මහා බල එදිරිවාදිකම් තීව‍්‍ර වන විට, ජාත්‍යන්තර විශ්වාසය සහ සහයෝගීතාව යළි ගොඩනැගීම සඳහා එක්සත් ජාතීන්ගේ අත්‍යවශ්‍ය සංසදයක් සපයයි. එහි බහුපාර්ශ්විකත්වයේ මූලධර්ම වෙන කවරදාටත් වඩා දැන් වැදගත්ය. පටු ස්වාර්ථයන් පසුපස හඹා යෑම වෙනුවට ජාතීන්ට නිර්මාණශීලීව එකට වැඩ කළ හැකි නම් ලෝකය දැවැන්ත අභියෝගවලට මෙන්ම අවස්ථාවන්ටද මුහුණ දෙයි. කුඩා රාජ්‍යයන් විශේෂයෙන්ම එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් තහවුරු කරන ලද නීති-පාදක ගෝලීය අනුපිළිවෙල මත රඳා පවතී.
– නිරෝෂන් පෙරේරා
